De toegevoegde waarde van een raad van commissarissen voor het MKB

Het Nederlandse bedrijfsleven heeft de afgelopen jaren een opvallende transformatie ondergaan, met name in de wereld van familiebedrijven. Een cruciale verandering die velen hebben omarmd, is de instelling van een raad van advies of raad van commissarissen. Een beweging die niet alleen getuigt van groeiende volwassenheid in bestuurlijke zin, maar ook van een dieper begrip van het belang van externe inzichten.

Recent onderzoek door Nyenrode Business Universiteit, in samenwerking met RSM en Van Lanschot Kempen, onthulde een opmerkelijke toename in het aantal middelgrote Nederlandse familiebedrijven met een dergelijk orgaan. In slechts tien jaar tijd is dit aantal meer dan verdubbeld. Waar in 2013 slechts een kwart van de bedrijven tussen de 100 en 199 werknemers een raad van advies of commissarissen had, is dat nu bijna de helft. Een duidelijk signaal dat er een verschuiving plaatsvindt naar een meer professionele en open vorm van bestuur.

Wat drijft deze verandering? Een behoefte aan een klankbord, zo blijkt. Familiebedrijven erkennen steeds meer de waarde van externe expertise en objectieve begeleiding. Voorheen werden raad van advies en commissarissen gezien als bemoeials die het traditionele, gesloten karakter van het bedrijf zouden verstoren. Maar nu, met groeiende omzetten en generatiewisselingen op komst, worden deze organen juist omarmd als waardevolle aanvulling.

Één van de voornaamste voordelen is de objectiviteit die zij bieden. Externe toezichthouders brengen nieuwe perspectieven en ervaringen in, waardoor directeuren scherp worden gehouden en betere beslissingen kunnen nemen. Dit wordt niet alleen door experts benadrukt, maar ook door degenen die het aan den lijve hebben ondervonden. Toen ik als CFO bij Booking één van de laatste funding rondes mocht organiseren was dat ook het moment voor het instellen van een raad van commissarissen. Deze bestond destijds uit een drietal commissarissen, ieder met hun eigen expertise en netwerk. Hiermee organiseerden we onze eigen kritische denktank die later essentieel is gebleken bij de uiteindelijke verkoop aan het beursgenoteerde Priceline.com.

Maar het gaat niet alleen om het scherp houden van de directie. Een raad van advies of commissarissen biedt ook geloofwaardigheid naar buiten toe. In een tijd waarin externe stakeholders steeds kritischer worden, kan dit het verschil maken tussen gezien worden als een betrouwbare partner of als een gesloten bolwerk. Toch blijft een aanzienlijk deel van de (familie)bedrijven terughoudend. Ze vrezen de kosten en koesteren hun traditionele manier van werken. Maar zoals de praktijk laat zien, zijn de voordelen vaak groter dan de nadelen. Het hebben van een raad van advies of commissarissen is niet langer een luxe, maar eerder een noodzakelijkheid voor bedrijven die willen gedijen in een steeds complexere zakelijke omgeving.

Het is een evolutie die ook door de jongere generaties binnen (familie)bedrijven wordt omarmd. Zij kijken breder naar ondernemerschap, met een focus op duurzaamheid en goed bestuur. Ze willen de fouten van het verleden vermijden en zijn zich bewust van de waarde van externe inzichten. Kortom, de opkomst van raden van advies en commissarissen markeert een nieuwe fase in de ontwikkeling van Nederlandse bedrijven. Een fase waarin openheid, professionaliteit en objectiviteit centraal staan. Het is geen kwestie van bemoeizucht, maar van vooruitgang. Want in een wereld die steeds complexer wordt, zijn frisse perspectieven en externe inzichten van onschatbare waarde.

Wilt u meer weten over de toegevoegde waarde die een commissaris kan bieden, klik dan hier voor het maken van een afspraak.